Kỹ năng nào quan trọng nhất với người học tiếng Trung? Câu trả lời tất nhiên tuỳ thuộc vào mục đích học tập của riêng mỗi người. Nhưng nếu ở góc độ từ cả một người học và giảng dạy tiếng Trung lâu năm, câu trả lời của KAI chính là kỹ năng Nghe.
Lý do chính nhất, NGHE là chìa khoá cho hầu hết các tình huống giao tiếp và là kỹ năng bắt buộc với bất cứ ai học tiếng Trung. Như một phản xạ, ta sẽ có tâm lý né tránh đọc khi bắt gặp đoạn văn dài và khó, né tránh phải viết tay chữ Hán nhưng không thể nào không NGHE.
Tất nhiên NÓI cũng là kỹ năng quan trọng và bắt buộc cần có để giao tiếp. Tuy nhiên, đa phần chúng ta sẽ chỉ cần một lượng từ vựng cơ bản chính yếu để phục vụ đủ mục đích giao tiếp thông thường là được. Hãy hình dung nếu không thể NGHE tốt, bạn không thể phản xạ lại tình huống khiến việc giao tiếp trở nên bị động. Ngược lại, NGHE hiểu + NÓI không quá tốt chúng ta vẫn hoàn thành mục tiêu giao tiếp.
So sánh tổng quan, tập trung nâng cao kỹ năng NGHE giúp nâng cao toàn diện toàn bộ trình độ hơn NÓI. Bởi khi càng nghe hiểu nhiều bạn càng học được nhiều kiến thức mới hơn, đồng thời não bộ cũng tự động ghi nhớ để hình thành phản xạ nói khi gặp tình huống tương tự.
NÂNG CAO KỸ NĂNG NGHE TIẾNG TRUNG
Không dừng lại đơn giản ở việc bỏ thêm thời gian luyện tập Nghe nhiều hơn. Thực tế là nhiều lúc chúng ta dành rất nhiều thời gian rèn luyện và ôn tập nhưng vẫn không đạt được kết quả như ý. Bạn cần tìm ra phương pháp phù hợp với bản thân nhất.
Có 3 cách tiếp cận và nâng cao trình độ Tiếng Trung khá phổ biến:
1. NHÓM HỌC QUẢN TRỊ THEO MỤC TIÊU:
Đây là mẫu người làm việc theo kế hoạch và mục tiêu cụ thể, và họ áp dụng nó ngay với việc học tập và ôn luyện của mình! Tưởng tượng việc học Tiếng Trung như việc quản lý một dự án, thiết lập một mục tiêu dài hạn sau đó chia nhỏ nó dần thành các mục tiêu nhỏ hơn, nhỏ hơn nữa thành các nhiệm vụ ngắn hạn.
Tuy nhiên, lời khuyên là đừng nên quá áp đặt giới hạn không gian hay thời gian cố định cho việc luyện nghe. Hãy xen việc luyện nghe như một sự lựa chọn vào thời gian biểu mỗi ngày của bạn.
2. NHÓM HỌC THEO PHƯƠNG PHÁP “ĐƯỜNG MÒN”:
Ngược lại với tuýp người bên trên, nếu bạn không thể lên một kế hoạch quá chi tiết và tuân theo nghiêm ngặt theo đó, thì phương pháp đường mòn này chính là dành cho bạn!
Đơn giản đây là phương pháp thay thế các lựa chọn hoạt động trong ngày của bạn bằng tiếng Trung. Ví dụ:
- Lướt mạng xã hội/đọc sách 10 phút trước khi đi ngủ – Thay vì lướt các nội dung một cách không có chủ đích, hãy dành thời gian đọc các đoạn văn tiếng Trung ngắn phù hợp với trình độ.
- Chọn file để nghe trong lúc đi bộ thể dục mỗi sáng? Bạn thường nghe podcast, nhạc hoặc sách nói bình thường bằng tiếng mẹ đẻ hay sẽ thay thế bằng cách chọn nội dung nào đó bằng tiếng Trung?
3. NHÓM HỌC THEO KIỂU “YÊU THÍCH TỰ DO”
Tuy chúng mình tin rằng hầu hết các bạn đọc bài này đều thuộc 2 nhóm trên và đang tìm kiếm cho mình một phương pháp nâng cao kỹ năng phù hợp. Tuy nhiên, nếu bạn đều không thuộc cả 2 và việc học đơn thuần được hình thành từ sở thích. Việc luyện nghe với bạn sẽ không còn quá đặt nặng các kỹ thuật hay phương pháp. Thay vào đó hãy chủ động tạo cảm giác thoải mái và dễ chịu với việc chủ động nghe.
7 CÁCH GIÚP NÂNG CAO KỸ NĂNG NGHE TIẾNG TRUNG
Sau đây là một vài gợi ý mà KAI tin sẽ hữu ích cho bạn:
1. HỌC PHÁT ÂM CHUẨN NGAY TỪ ĐẦU
Tại sao vậy nhỉ? Khi bạn phát âm từ chuẩn, qua việc nghe chính mình, bộ não bạn đã tiếp nhận đúng, từ đó được phát âm như thế. Về sau khi được nghe âm thanh đó, bạn sẽ biết đó là từ nào. Dĩ nhiên, khi bạn phát âm sai, dù được nghe âm thanh đúng, nhiều khả năng bạn sẽ không biết họ đang nói gì cả.
Đó cũng chính là lý do tại sao ở ngay các Khoá Tiếng Trung căn bản tại KAI lại dành đến 8 giờ học đầu tiên ưu tiên hoàn toàn cho việc học phát âm. Chưa kể ở các lớp kế tiếp, qua nhiều cách các thầy cô sẽ luôn chú trọng ôn lại và chỉnh ngữ âm cho các bạn học viên. Một nền tảng vững sẽ là bước đà quan trọng để bạn chinh phục Tiếng Trung thành công!
2. LUÔN CHUẨN BỊ SẴN FILE NGHE (AUDIO) BÊN MÌNH.
Nghe qua có vẻ đây là điều dĩ nhiên nhưng thật ra không phải ai cũng làm được.
Chúng ta sẽ không tính những lúc file nghe thì ở trên máy tính và bạn thì lại đang ở bên ngoài. Và cũng đừng vứt xó file nghe đâu đó trên điện thoại, rồi đến khi muốn nghe bạn phải dành cả 5-10 phút để tìm kiếm nó. Chính những lúc này, bạn đã bỏ qua những kỷ luật và thói quen đơn giản nhưng căn bản nhất để nâng cao trình độ của bản thân.
Hãy nhớ “Vạn sự khởi đầu bằng một bước chân”, thành công được xây nên từ những điều căn bản nhất!
3. FILE NGHE PHÙ HỢP VỚI TRÌNH ĐỘ
Bạn có thể thay đổi độ khó của nội dung nghe tùy theo trình độ Hán ngữ hiện tại, cũng như mức năng lượng một ngày dành cho việc nghe. Có nhiều cách và nhiều nội dung ta có thể nghe, vì vậy đừng cố ép đôi tai mình với hàng tấn từ mới. Đó chắc chắn không phải là một ý kiến hay.
Hãy chuẩn bị đầy đủ và đa dạng các file, giúp bạn luyện tập các kỹ thuật từ nghe thụ động đến nghe chủ động. Chúng ta sẽ nói đến các kỹ năng này ở một bài viết khác.
4. ĐẶT TIẾNG TRUNG LÀM TUỲ CHỌN MẶC ĐỊNH
Như phương pháp đường mòn được nói đến ở trên, việc luyện Nghe thường xuyên hơn xuất phát từ những lựa chọn nhỏ trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta. Tuy nhiên, bạn cũng có thể ép mình đi đúng hướng bằng cách đảm bảo rằng tiếng Trung là lựa chọn mặc định ở bất cứ đâu và bất cứ khi nào.
Có rất nhiều bằng chứng cho thấy con người có nhiều khả năng gắn bó với tùy chọn mặc định hơn là nỗ lực thay đổi. Ta có thể cố tình làm cho việc đưa ra các lựa chọn khác khó khăn hơn, chẳng hạn như bằng cách lưu file nghe của các ngoại ngữ khác ở các thư mục khó tìm kiếm hơn.
5. HOÀ MÌNH VÀO CÁC MÔI TRƯỜNG NGHE-NÓI TIẾNG TRUNG
Đây là nấc thang cao hơn của việc “Đặt tiếng Trung” làm tuỳ chọn mặc định bên trên. Nếu bạn đặt mình vào không gian bắt buộc phải nghe, tự động trình độ nghe của bạn sẽ nâng lên. Bạn có thể hoà mình vào các không gian tiếng Trung như các Lớp Giao tiếp, câu lạc bộ tiếng Trung,…
6. TIẾNG TRUNG LÀ LỰA CHỌN DUY NHẤT
Thay vì cho phép bản thân lựa chọn, bạn chỉ cần loại bỏ tất cả các tùy chọn khác. Điều này đòi hỏi bạn phải dứt khoát trải qua các khó khăn ban đầu một lần và sau đó những lần nghe tiếp theo trở nên dễ dàng hơn.
Nếu bạn xóa tất cả nhạc tiếng Anh hay tiếng Việt khỏi điện thoại của mình hoặc hủy đăng ký mọi thứ không phải bằng tiếng Trung, thì bạn không có nhiều lựa chọn phải không? Điều này tương tự như việc học theo quy tắc không sử dụng tiếng Việt trong tất cả mọi việc và tất nhiên sẽ không phù hợp với tất cả mọi người.
7. HÌNH THÀNH THÓI QUEN NGHE THƯỜNG XUYÊN
“Suy nghĩ tạo nên hành động. Hành động tạo nên thói quen. Thói quen tạo nên tính cách. Tính cách tạo nên số phận.”
Thói quen cũng khiến bạn tiêu tốn ít năng lượng mỗi ngày cho các hoạt động này hơn. Ví như bạn hẳn không thấy việc đánh răng mỗi sáng tốn thời gian hay sức lực gì đúng không? Nó chỉ là việc mà bạn biết mình phải làm mỗi ngày. Và tất nhiên việc Nghe sẽ cũng có thể y như đánh răng vậy. Dần dần xây dựng thói quen nghe bằng cách gắn nó với nhịp sống mỗi ngày của bạn, gắn với các sinh hoạt như chạy bộ, nấu ăn; với các thời điểm như 8 giờ sáng mỗi ngày, gắn với một địa điểm cụ thể như khi bạn bước lên xe buýt.
Trên đây là những cách chúng mình đã áp dụng để luyện nghe tiếng Trung thường xuyên. Tất nhiên ngoài tiếng Trung, chúng ta còn nghe những âm thanh khác như tiếng Anh, tiếng Việt… Và không hẳn lúc nào, chúng mình cũng có sẵn tai nghe và nghe tiếng Trung những lúc chạy bộ buổi sáng. Có lúc chúng ta cần một thứ âm nhạc khác, một không gian yên tĩnh hơn, nhưng như đã nói đó là lựa chọn của riêng mỗi chúng ta. Trong vô vàn lựa chọn mỗi ngày hãy cố gắng thiết lập lựa chọn mặc định là tiếng Trung.
Bạn đã từng thử qua cách nào trong 7 cách trên? Bạn đã gặp phải những khó khăn và thử thách nào trong quá trình nâng cao kỹ năng này? Điều gì đã giúp bạn nghe nhiều hơn và tốt hơn? Hãy cùng chia sẻ với chúng mình nhé!